Bảo vệ trẻ em trước tác động củathuốc lá điện tử

Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5. Nhằm mục đích, tăng cường bảo vệ trẻ em; nâng cao nhận thức trẻ em, thanh thiếu niên và cộng đồng về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

Các loại thuốc lá điện tử (nguồn Internet)

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tỷ lệ học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử năm 2023 là 7%. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13 - 17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Ở nhóm 13 - 15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023.

Thực hiện Luật PCTHTL trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, trong những năm qua, các cơ quan chức năng có thẩm quyền đã triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân về tác hại của thuốc lá; xây dựng các mô hình không khói thuốc ở cơ quan, đơn vị, trường học. Do vậy, nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá được nâng lên, các quy định cơ bản của Luật PCTHTL từng bước đi vào cuộc sống. Nhưng, thuốc lá điện tử, nung nóng cũng đã xuất hiện nhiều trên thị trường trong tỉnh trong vài năm gần đây. Công tác PCTHTL cũng đang gặp nhiều khó khăn, thách thức bởi việc gia tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, nung nóng và các dạng thuốc lá mới, đặc biệt là trong giới trẻ.

Theo báo cáo của Sở Y tế Lạng Sơn về điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên địa bàn tỉnh năm 2022: Có 38,8% những người hút thuốc lá được hỏi đã từng nghe về thuốc lá điện tử, trong đó có 3,8% đã từng hút thuốc lá điện tử và 1% đang hút thuốc lá điện tử. Những người sống ở thành thị đã từng hút thuốc lá điện tử nhiều hơn những nhóm đối tượng khác (2,3%). Đánh giá tác hại thuốc lá điện tử, nung nóng: theo kết quả năm 2023 của các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn: Tổng số người nhập viện: 09 người (Dưới 16 tuổi: 02; từ 16-18 tuổi: 03; từ 19-24 tuổi: 01; từ 25-44 tuổi: 03 người) có biểu hiện nhiễm độc, rối loạn tâm thần, la hét, ảo giác, hoang tưởng.

Tác hại của thuốc lá điện tử, nung nóng đối với trẻ em

Theo các chuyên gia y tế, Nicotine có trong các sản phẩm thuốc lá có tính gây nghiện cao, gây hại lớn đến sự phát triển não bộ thanh thiếu niên, vì não bộ của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển cho tới tuổi 25. Nicotine đã được chứng minh làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Những thay đổi do Nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện Nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai. Phơi nhiễm Nicotine cũng đặc biệt gây hại cho sức khỏe bà mẹ và bào thai trong thời kỳ thai nghén, gây ra đẻ non, thai chết lưu, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Thuốc lá điện tử, nung nóng và các dạng thuốc lá mới đang mở đầu cho xu hướng lạm dụng và nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp, bao gồm Nicotine, các loại ma túy thế hệ mới và rất nhiều hóa chất khác, không chỉ gây nên gánh nặng khổng lồ mới về y tế, kinh tế, an ninh trật tự mà ảnh hưởng đến giống nòi và nhiều lĩnh vực khác. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, do khả năng gây nghiện cao và mức độ lan nhanh trong cộng đồng, cùng với các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, nung nóng và các dạng thuốc lá mới sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện Nicotine và các chất gây nghiện khác.

Một số biện pháp bảo vệ trẻ em trước tác động của các sản phẩm thuốc lá mới

Tăng cường tuyên truyền sâu rộng trong các tần lớp nhân dân đặc biệt là trẻ em về Luật PCTHTL, tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới để nâng cao nhận thức, thái độ, thay đổi hành vi.

Các cơ quan chức năng tăng cường quản lý, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, tăng thuế, xử phạt hành vi vi phạm… 

Các gia đình cần thường xuyên quan tâm, lắng nghe, giám sát, giáo dục nâng cao nhận thức cho con em mình; quản lý sinh hoạt hằng ngày của con cái về thời gian và các mối quan hệ bạn bè. Cần phối hợp nhà trường ngăn chặn không để các em tập hút, hút thuốc lá tại gia đình cũng như ở trường.

Nhà trường, cần phát huy vai trò, trách nhiệm của mỗi cán bộ, giáo viên trong việc nắm bắt tâm lý, kịp thời phát hiện, hỗ trợ, ngăn chặn hành vi hút thuốc lá điện tử, nung nóng trong học sinh. Cần tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp học sinh nâng cao kiến thức, kỹ năng phòng tránh; giáo dục, định hướng các em nhận thức được tác hại đối với sức khỏe và tương lai, từ đó các em thay đổi hành vi theo những chuẩn mực tốt đẹp. 

                                                                                                                                                                                                 Phạm Tiến Dũng – TTKSBT