Tác hại của rượu bia với thanh thiếu niên

Việc sử dụng rượu, bia ở lứa tuổi thanh thiếu niên không chỉ là hành vi chệch hướng xã hội mà đang trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng âm thầm bào mòn sự phát triển của thế hệ trẻ Việt Nam.

Từ chối rượu, bia để bảo vệ sức khỏe và tương lai (Ảnh minh họa)

Số liệu từ Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu năm 2019 cho thấy một thực trạng đáng báo động: có tới 44,3% học sinh Việt Nam trong độ tuổi 13–17 từng uống rượu, bia, và 53,1% trong số đó bắt đầu uống trước 14 tuổi. Con số này chứng tỏ độ tuổi tiếp cận chất cồn đang ngày càng trẻ hóa và hành vi uống rượu bia đang phổ biến một cách đáng báo động trong môi trường học đường.

Não bộ của thanh thiếu niên vẫn đang trong quá trình phát triển hoàn thiện, đặc biệt là các khu vực đảm nhiệm tư duy logic, trí nhớ và kiểm soát hành vi. Rượu, bia tác động ở cấp độ phân tử và tế bào, làm gián đoạn sự hình thành các kết nối thần kinh, gây giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và tư duy phản biện.

Về hành vi, việc mất kiểm soát cảm xúc khiến người trẻ dễ đưa ra quyết định bốc đồng, liều lĩnh, dẫn đến: Bạo lực học đường, vi phạm pháp luật, quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn giao thông do sử dụng rượu bia, nguy cơ cao rơi vào trầm cảm, rối loạn tâm thần, tự tử hoặc sử dụng các chất gây nghiện khác.

Uống rượu, bia sớm là nguyên nhân gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe kéo dài đến tuổi trưởng thành. Người bắt đầu sử dụng từ khi còn trẻ dễ nghiện rượu hơn, đồng thời có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính: Viêm gan, xơ gan, bệnh tim mạch, ung thư, rối loạn nội tiết ảnh hưởng đến tuổi dậy thì và khả năng sinh sản… Rượu bia còn gây suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ nhiễm khuẩn và khó phục hồi. Đây là nguyên nhân khiến thanh thiếu niên uống rượu bia sớm có thể trạng yếu, học tập sa sút và có nguy cơ mắc bệnh mạn tính sớm hơn người bình thường.

Luật Phòng, chống tác hại rượu, bia (năm 2019) đã xác định rõ: “Nghiêm cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; nghiêm cấm bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi.” Tuy nhiên, luật pháp chỉ là rào cản đầu tiên. Để bảo vệ thanh thiếu niên, cần có nỗ lực đồng bộ của toàn xã hội: Trong gia đình, cha mẹ cần làm gương, tạo môi trường an toàn và nói không với rượu, bia trong sinh hoạt hằng ngày. Nhà trường cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng từ chối, lồng ghép tuyên truyền về tác hại của đồ uống có cồn. Cơ quan quản lý cần siết chặt công tác quảng cáo, kinh doanh, đặc biệt là những sản phẩm có cồn “trá hình” như bia không độ, rượu trái cây.

Ngăn chặn hành vi uống rượu, bia sớm chính là đầu tư cho sức khỏe và trí tuệ thế hệ trẻ, là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước. Hãy nói không với rượu, bia – để tuổi trẻ được lớn lên trong an toàn, khỏe mạnh và tự tin hướng tới tương lai.

Ngọc Nhi - TTKSBT