Chủ động phòng chống dịch bệnh Chikungunya

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay dịch bệnh Chikungunya (hay còn gọi là bệnh “sốt khớp do muỗi”) đang có xu hướng gia tăng tại các đảo Ấn Độ Dương, Châu Phi, Nam Á và Châu Âu, đặc biệt là tại miền Nam Trung Quốc. Từ đầu năm 2025 đến nay, thế giới đã ghi nhận khoảng 240.000 ca nhiễm Chikungunya, 90 ca tử vong. Tại Trung Quốc, từ cuối tháng 6/2025 đến nay, dịch bùng phát mạnh với khoảng 7.000 người mắc.

Cán bộ Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế theo dõi thân nhiệt cho các trường hợp xuất, nhập cảnh tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị

Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút Chikungunya gây ra, bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Triệu chứng thường gặp bao gồm sốt cao, đau nhức khớp, đau đầu, mệt mỏi và nổi ban, đa số người bệnh hồi phục sau vài ngày đến một tuần, tuy nhiên một số trường hợp có thể gặp tình trạng đau khớp kéo dài trong nhiều tháng. Hiện chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ và làm giảm triệu chứng.

Bộ Y tế cảnh báo, dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh trong cộng đồng, nhưng dịch đang gia tăng tại nhiều quốc gia, đặc biệt là miền Nam Trung Quốc – nơi có giao thương, du lịch thường xuyên với nước ta. Trước nguy cơ dịch bệnh Chikungunya có thể xâm nhập và lây lan nhanh, ngành y tế tỉnh đã chủ động triển khai các phòng chống, kiểm soát dịch bệnh ngay từ cửa khẩu đến cộng đồng dân cư để bảo vệ sức khỏe nhân dân trên địa bàn.

Đồng chí Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh cho biết: Lạng Sơn là địa bàn biên giới, nguy cơ dịch bệnh xâm nhập rất lớn. Vì thế, ngay sau khi nhận được công điện của Bộ Y tế, Sở Y tế tỉnh đã ban hành văn bản số 2764/SYT – NVYD ngày 10/8/2025 về việc tăng cường phòng chống dịch bệnh Chikungunya.

Theo đó, Sở Y tế đề nghị Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế: Tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu, thực hiện việc giám sát chặt chẽ tất cả hành khách, phương tiện, hàng hóa (gọi tắt là đối tượng) nhập cảnh, nhập khẩu đặc biệt với các đối tượng đến từ các khu vực đang có dịch bệnh nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh, mang véc tơ truyền bệnh để quản lý, xử lý ngay tại cửa khẩu. Tổ chức giám sát muỗi truyền bệnh, thực hiện xử lý diệt muỗi và loại bỏ loăng quăng/bọ gậy tại khu vực cửa khẩu và cộng đồng dân cư khu vực biên giới. Xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh Chikungunya tại các cửa khẩu; sẵn sàng nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị, phương tiện để đáp ứng kịp thời trong trường hợp có dịch xảy ra. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tại khu vực cửa khẩu và các cơ quan, đơn vị liên quan đẩy mạnh truyền thông phòng, chống dịch bệnh Chikungunya cho hành khách xuất, nhập cảnh và dân cư khu vực biên giới.Khẩn trương tổ chức in ấn, phổ biến các tài liệu truyền thông, khuyến cáo phòng bệnh cho các đối tượng nguy cơ về phòng chống dịch bệnh Chikungunya theo khuyến cáo của Cục phòng bệnh - Bộ Y tế. Tổ chức tập huấn, phổ biến các văn bản chỉ đạo, tài liệu chuyên môn, kỹ thuật về phòng chống dịch bệnh Chikungunya cho toàn thể cán bộ, viên chức và người lao động tại các cửa khẩu.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế các khu vực tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc mới sốt xuất huyết, Chikungunya tại cộng đồng và các cơ sở y tế. Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống sốt xuất huyết tại các điểm nóng, các khu vực có nguy cơ bùng phát dịch; hỗ trợ tuyến dưới tổ chức giám sát các trường hợp sốt xuất huyết, Chikungunya (nếu có), đảm bảo tất cả các hộ gia đình tại vùng có dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước, các vật dụng, đồ phế thải, nơi sinh sản của muỗi để tiến hành các hình thức tiêu diệt lăng quăng/bọ gậy.

Phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí trên địa bàn tăng cường truyền thông phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya để người dân tự giác thực hiện các biện pháp phòng bệnh cá nhân và cộng đồng (ngủ màn, diệt muỗi, diệt bọ gậy và tích cực tham gia hoạt động phòng, chống dịch.

Chỉ đạo các Trạm Y tế xã: tham mưu UBND xã, phường tổ chức các chiến dịch tổng vệ sinh môi trường diệt bọ gậy, diệt muỗi trên địa bàn và duy trì thường xuyên hoạt động diệt bọ gậy, diệt muỗi; tăng cường công tác thông tin, giáo dục, truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng; triển khai giám sát chặt chẽ việc xử lý triệt để các ổ dịch sốt xuất huyết tại địa phương. Tổ chức phun hóa chất 100% các hộ gia đình thuộc khu vực ổ dịch. Đảm bảo phun hóa chất đúng kỹ thuật, đánh giá chỉ số véc tơ trước và sau phun để có chỉ định phun cụ thể. Xác định khu vực có nguy cơ cao để tổ chức phun hóa chất diệt muỗi chủ động.Phối hợp với ngành giáo dục tại địa phương để hướng dẫn các Trường học đóng trên địa bàn tăng cường công tác truyền thông trong trường học về các biện pháp phòng, chống sốt xuất huyết, Chikungunya phù hợp với lứa tuổi  học sinh như: diệt lăng quăng/bọ gậy, xua diệt muỗi, phòng chống muỗi đốt bằng cách ngủ màn, lật úp các dụng cụ chứa nước, thu gom, loại bỏ các vật phế thải nơi muỗi đẻ trứng…

Khuyến cáo phòng bệnh của Bộ Y tế (nguồn TTXVN)

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật là đầu mối, hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật cho các địa phương trong công tác giám sát bệnh nhân, giám sát véc tơ, xử lý triệt để ổ dịch, triển khai chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi chủ động diện rộng tại các khu vực có nguy cơ cao với dịch sốt xuất huyết, Chikungunya...

Các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức thu dung, cấp cứu bệnh nhân, điều trị tích cực để hạn chế mức thấp nhất các trường hợp tử vong do sốt xuất huyết, Chikungunya (nếu có). Tổ chức tập huấn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết,Chikungunya; cập nhật và theo dõi chặt chẽ nhóm người bệnh có nguy cơ cao; Chuẩn bị sẵn sàng đầy đủ vật tư, trang thiết bị và thuốc để hạn chế tối đa các trường hợp tử vong do sốt xuất huyết; đồng thời rà soát, điều chỉnh quy trình tiếp nhận, sàng lọc, phân loại ca bệnh; có kế hoạch phân tuyến điều trị, hỗ trợ tuyến dưới, tránh tình trạng quá tải bệnh viện.

Đồng thời, Sở Y tế cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc tăng cường giám sát tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng, thực hiện nghiêm chế độ báo cáo theo Thông tư số 54/2025/TT-BYT "trong 24 giờ kể từ khi ghi nhận trường hợp bệnh".

Triệu Thành – TT KSBT