Lịch sử hình thành và phát triển
I. Y tế Lạng Sơn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945
Dưới thời Pháp thuộc, thực dân Pháp chủ trương tiêu diệt văn hóa nước ta, trong đó có nền y học cổ truyền, giải tán các tổ chức y tế thời nhà Nguyễn, loại Đông y ra khỏi tổ chức y tế bảo hộ, đưa nền y tế thực dân thâm nhập. Với chính sách ngu dân, chúng chỉ xây dựng một tổ chức y tế què quặt, tập trung ở các tỉnh thành, chủ yếu phục vụ cho giai cấp thống trị. Thời kỳ bấy giờ, tỉnh Lạng Sơn có duy nhất một cơ sở khám bệnh đóng tại thị xã Lạng Sơn do thực dân Pháp thành lập được gọi là Nhà thương.
Nhà thương có 40 giường bệnh bao gồm các khoa: Nội, Ngoại, Sản, Nhi, lây, xét nghiệm, X quang, khoa Dược. Mỗi khoa đều bố trí buồng cho bệnh nhân nam, nữ riêng biệt. Số lượng thầy thuốc lúc bấy giờ rất ít, có cả người Việt và người Pháp. Người phụ trách Nhà thương này là Bác sỹ người Pháp Uance Brum. Hàng tuần, ông chỉ đến khám bệnh một ngày mà chủ yếu khám và chữa trị cho người Pháp còn người dân Việt nam do các y sỹ, y tá chữa bệnh như: Y sỹ Đông dương Chu Văn Tích, y sỹ Cơ, bà đỡ Ngô Thị Gái, An Thị Tỉnh, Y tá có ông Tư , ông Bang, ông Quảng, bà Hiển, ngoài ra còn có 05 học sinh tốt nghiệp tiểu học vào học nghề y tá tham gia chăm sóc bệnh nhân. Nhà thương chủ yếu chữa các bệnh đơn giản còn các bệnh nguy hiểm, bệnh nặng đều phải chuyển bệnh nhân về Hà nội.
Năm 1943, Nhật đảo chính Pháp, Nhà thương Lạng Sơn hầu như tan rã, các thầy thuốc người Pháp về chạy về Hà nội, Y sỹ Tích và 1 y tá chạy về huyện Tràng định đã bị giết trên đường, bà đỡ Gái ra chiến khu, bà đỡ Tỉnh về Hà nội. Tại Nhà thương lúc này chỉ còn y sỹ Cơ, y tá Quảng, y tá Chính, y tá Hiển, y tá Cung.
II. Y tế Lạng Sơn sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945
1. Từ năm 1945 đến năm 1954 : Đây là giai đoạn đất nước ta trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược
Ngày 23/8/1945, Việt Minh lãnh đạo quần chúng nổi dậy cướp chính quyền tại Thị xã Lạng Sơn và thành lập chính quyền cách mạng lâm thời Tỉnh Lạng Sơn. Cùng với việc xây dựng và củng cố chính quyền, chính quyền Việt Minh tỉnh cũng xây dựng một số cơ sở văn hóa xã hội đầu tiên phục vụ nhu cầu xã hội, trong đó có việc thành lập cơ sở khám chữa bệnh của tỉnh và đặt tại Nhà thương cũ của Pháp. Số cán bộ y tế đầu tiên là các thầy thuốc Nhà thương cũ ở lại và từ chiến khu về. Giai đoạn này, hoạt động y tế gắn với các đơn vị quân y đóng trên địa bàn thị xã..
Tháng 12/1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, một bộ phận Nhà thương rút theo Quân y Trung đoàn 24 về Tân Đoàn (Văn Quan). Sau đó rút về căn cứ Kéo Coong (Xã Tân Văn– Huyện Bình Gia). Đầu năm 1947, Ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh thành lập, các ban kinh tế, văn hóa xã hội cũng được thành lập để phục vụ kháng chiến trong đó có Ban Y tế. Từ năm 1948, các ban đổi thành các ty. Nhiệm vụ của Ty Y tế là xây dựng cơ sở khám chữa bệnh để phục vụ kháng chiến và đồng thời phục vụ nhu cầu nhân dân ở các vùng lân cận. Theo đề nghị của Uỷ ban hành chính kháng chiến tỉnh, Bộ Y tế cử Bs Võ Quý Huy lên Lạng Sơn phụ trách Ty Y tế và Bệnh xá. Bác sỹ Võ Quý Huy nhận nhiệm vụ và bắt tay vào xây dựng bệnh xá để đáp ứng nhu cầu phục vụ kháng chiến và chữa bệnh cho nhân dân.
Cùng thời gian này Ty Y tế đã điều y tá Tâm ở Bằng mạc, y tá Cung ở Thất khê về bệnh xá của tỉnh. Nhiệm vụ cấp bách của Ty Y tế và Bệnh xá lúc này là xây dựng bệnh xá của tỉnh vừa đảm bảo cơ sở vật chất, vừa chuẩn bị phương tiện, cán bộ chuyên môn để phục vụ chiến dịch Cao -Bắc-Lạng và khám chữa bệnh cho nhân dân.
Ty Y tế và Bệnh xá đã gấp rút xây dựng được một bệnh xá với 50 gường bệnh. Tuy cơ sở vật chất còn thiếu, thuốc men ít nhưng bệnh xá chia thành buồng bệnh nhân nam, bệnh nhân nữ, buồng nhi, buồng sản phụ và buồng lây. Ty Y tế và bệnh xá tỉnh đã chiêu sinh một lớp nữ hộ lý và nữ hộ sinh do nữ hộ sinh Ngô Thị Gái phụ trách.
Kết thúc chiến dịch Cao -Bắc -Lạng (năm 1950) Bs Võ Quý Huy được điều động lên Liên khu Việt Bắc. Ty Y tế thiếu người phụ trách, Uỷ ban hành chính kháng chiến tỉnh đã quyết định y sĩ Cơ tạm thời phụ trách Ty Y tế và Bệnh xá.
Tại các huyện trong thời gian này không có cơ sở y tế. Tại một số huyện chỉ có y tá và bà đỡ, thầy lang tư nhân hành nghề khám chữa bệnh thông thường, đơn giản và đỡ đẻ thường.
Công tác phòng dịch lúc này chủ yếu là tiêm phòng dịch tả, đậu mùa mà do các cán bộ y tế phụ trách, chưa có cơ sở vật chất riêng cho các bộ phận.Toàn tỉnh duy nhất chỉ có một nhà thuốc tư nhân tại thị xã Lạng Sơn đó là cơ sở của ông Nguyễn Tiến Nguyên nhưng thuốc men ít và thiếu thốn.
Trong thời gian này một số cơ sở y tế đựơc thành lập như : Y tế huyện Lộc bình do ông Sinh phụ trách; Y tế huyện Tràng định do ông Chính và bà Hiển phụ trách; Y tế huyện Văn Uyên (nay là Văn Lãng) do ông Tiên phụ trách ; Y tế huyện Cao lộc do ông Tiết phụ trách. Còn các huyện khác chưa có cơ sở y tế vì còn thiếu cán bộ.
Trong tháng 8- 9 năm 1952, Sở Y tế liên khu Việt bắc điều Y sỹ Trần Văn Xương đến Lạng Sơn làm Trưởng ty kiêm Bệnh xá trưởng Bệnh xá tỉnh.
Đầu năm 1953, Ty Y tế được chuyển về hang Còn Quyền - Bản Dạt - xã Hồng Phong - huyện Văn Uyên giáp với thị xã Lạng sơn. Tại đây lớp y tá đầu tiên của Ty Y tế được mở với gần 60 học viên từ nhiều xã cử đến học và đến cuối năm 1953 lớp y tá này tốt nghiệp ra trường. 60 học viên trên được điều động về các huyện, đi phục vụ công trường, về bệnh viện tỉnh.Tình hình thuốc men và dụng cụ y tế rất thiếu thốn, tại bệnh viện tỉnh chỉ chữa được một số bệnh thông thường và thực hiện một số tiểu phẫu còn trung và đại phẫu phải chuyển lên bệnh viện liên khu Việt bắc tại Thái Nguyên.
Ty Y tế và Bệnh viện tỉnh tuy xây dựng còn tạm bợ nhưng ban Lãnh dạo đã họp bàn quyết tâm phải thực hiện theo đúng kế hoạch của Bộ và đi đúng phương châm " Phòng bệnh là chính ". Ngoài việc cấp cứu, chữa bệnh cho nhân dân còn phải củng cố xây dựng bệnh viện và huấn luyện đào tạo y tá, hộ lý phục vụ cho các cơ sở y tế huyện trong toàn tỉnh.
2. Từ năm 1955 đến năm 1964: cuối năm 1954 hoà bình lập lại ở miền Bắc, theo yêu cầu của Bộ y tế Trưởng ty Trần văn Xương được điều lên Liên khu Việt bắc, Ty Y tế và bệnh viện không có người phụ trách do vậy Uỷ ban hành chính tỉnh cử ông La Phong Niên làm Trưởng ty và phụ trách Bệnh viện được một thời gian ngắn. Sau đó Uỷ ban kháng chiến quyết định Y tá Nông Văn Vựng giữ chức quyền Trưởng ty và phụ trách bệnh viện tỉnh. Sau 6 tháng, Sở Y tế liên khu Việt bắc điều động Y sỹ Nguyễn Văn Thinh về làm Phó Ty thay ông Nông Văn Vựng chuyển công tác khác.
Tháng 9/1955 ông Hoàng Hải Tâm là cán bộ chính trị được Uỷ ban kháng chiến tỉnh bổ nhiệm làm Phó Ty Y tế kiêm Bí thư Đảng uỷ của Ty Y tế. Trong thời gian này Ty y tế đã có 38 cán bộ, Bệnh viện có 35 gường bệnh. Một số huyện không có cơ sở y tế do chưa đủ cán bộ để bố trí.
Tháng 10/1955 Bộ y tế đã bổ sung và điều động Y sỹ Đào Văn Cao đến Ty Y tế Lạng sơn. Uỷ ban hành chính tỉnh đã quyết định đề bạt ông Đào Văn Cao làm Trưởng ty kiêm Bệnh viện trưởng bệnh viện tỉnh, đồng thời bổ nhiệm Y sỹ Nguyễn Đức Thinh làm Phó trưởng Ty Y tế.
Trong thời gian này, Ty Y tế và Bệnh viện tỉnh đã được chuyển hẳn về thị xã Lạng sơn, ban đầu ở tạm khu Kỳ lừa sau đó chuyển sang cơ sở Nhà thương cũ của Pháp để lại tại Phường Chi Lăng. Do Nhà thương cũ bị phá hỏng cho nên nhiệm vụ của Ty y tế và Bệnh viện tỉnh là vừa khám chữa bệnh cho nhân dân vừa củng cố, xây dựng cơ sở vật chất bệnh viện. Kết quả sau một thời gian ngắn bệnh viện tỉnh đã cơ bản hoàn thiện đủ qui mô 100 - 150 gường bệnh, gồm các khoa chính: Khoa Nội, khoa Lây, khoa Nhi, khoa Sản, khoa Ngoại, khoa X quang, khoa xét nghiệm, khoa Dược. Thời gian này tại bệnh viện đã chữa trị được một số bệnh ngoại khoa do vậy bệnh nhân không phải chuyển lên liên khu Việt bắc điều trị như trước kia.
Nhiệm vụ chủ yếu của Ty Y tế trong thời gian này là :
1- Xây dựng, củng cố Ty Y tế và Bệnh viện tỉnh về cả nhân lực, vật lực.
2- Xây dựng cơ sở y tế tại một số huyện và trạm y tế các xã.
3- Chiêu sinh mở các lớp y tá, nữ hộ sinh để bổ sung nhân lực cho ngành.
4- Mở thêm một số khoa mới tại bệnh viện tỉnh.
Ban lãnh đạo Ty Y tế được kiện toàn và bổ sung thêm:
- Y sỹ Đào Văn Cao tiếp tục làm Trưởng ty kiêm Bệnh viện trưởng và phụ trách công tác đào tạo. Việc tuyển sinh do Ty phụ trách vì chưa có nhà trường.
- Ông Hoàng Hải Tâm: Cán bộ chính trị là phó Ty, Bí thư Đảng uỷ.
- Ông Nông Văn Quỳnh : Phó Ty phụ trách phòng chống dịch bệnh.
Lúc này đội ngũ cán bộ y tế được bổ sung về số lượng và phần nào được nâng cao về trình độ hơn hẳn thời kỳ trước giải phóng Lạng Sơn.
Từ năm 1961 Ban lãnh đạo Ty Y tế đã đề nghị Uỷ ban hành chính tỉnh cho thành lập thêm một số đơn vị y tế để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân như:
- Trạm vệ sinh phòng dịch
- Trạm Sốt sét.
- Trạm sinh đẻ kế hoạch.
- Trạm da liễu.
- Trạm lao.
- Trường trung cấp y tế.
- Hệ thống dược và đông y.
- Trạm xá (trạm Y tế) được thành lập ở các xã.
Nhiệm vụ của Ty Y tế lúc này là vận động tuyên truyền nhân dân trong tỉnh thực hiện phương châm phòng bệnh là chính với các phong trào y tế công cộng được phát động rộng rãi, thường xuyên trong nhân dân như": Thực hiện 3 sạch (ăn sạch, ở sạch, uống sạch), 4 diệt (duồi, muỗi, chuột, chấy rận) và phòng chống bệnh sốt rét. Lúc đó thuốc điều trị sốt rét còn rất khan hiếm do đó phòng chống sốt rét chủ yếu là nằm màn, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh xung quanh nhà ở, hun muỗi vào buổi tối để đuổi muỗi ra khỏi nhà. Những phong trào phát động về vệ sinh phòng dịch, phòng bệnh được đông đảo nhân dân hưởng ứng và thực hiện.
Từ năm 1962 thực hiện phương châm " Phòng bệnh là chính" để nâng cao chất lượng công tác phòng chống dịch bệnh và thực hiện chủ trương trên, Uỷ ban hành chính tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo lấy tên là "Ban thể dục- Vệ sinh- Nếp sống mới". Ban này do ông Lục Quốc San Phó chủ tịch tỉnh làm Trưởng ban và Phó ban là các Lãnh đạo các cơ quan trong tỉnh có nhiệm vụ chỉ đạo, xây dựng kế hoạch, hướng dẫn nhân dân và cán bộ rèn luyện sức khoẻ, xây đời sống mới phục vụ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Miền Bắc và ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng Miền Nam.
Sau khi Ban Thể dục- Vệ sinh- Nếp sống mới được thành lập, Ty Y tế Lạng Sơn đã thành lập một số Ban chỉ đạo để thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân:
- Ban Vệ sinh phòng chống dịch : do ông Vũ Văn Điềm làm Trưởng ban, nhiệm vụ là chỉ đạo công tác phòng chống dịch bệnh từ tỉnh đến huyện.
- Ban Điều trị cấp cứu : do bác sỹ Nguyễn Tùng Lâm làm Trưởng ban, ông Hoàng Việt Mới là Phó Ban ngoài ra còn có ông Xá, ông Lữ, ông Công Anh, ông Dong, ông Thành, ông Cảnh là uỷ viên. Nhiệm vụ của ban là chỉ đạo công tác điều trị cấp cứu từ tỉnh đến huyện.
- Ban Bảo vệ Sản phụ - Nhi : Bác sỹ Hoàng Hữu Cầu là Trưởng ban, y sỹ Dương Hồng Ngọc là Phó Ban. Nhiệm vụ của Ban là chỉ đạo công tác BVBM-TE trong toàn tỉnh.
Nhiều cơ sở y tế của các cơ quan, trường học, công nông lâm trường được thành lập tham gia chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân, cho bà mẹ và trẻ em. Phong trào Thể dục - Vệ sinh - Xây dựng nếp sống mới được phát động rộng khắp trong toàn dân và được đại bộ phận nhân dân hưởng ứng thực hiện như phong trào tổng vệ sinh đường phố, ngõ xóm, phong trào diệt ruồi, diệt chuột, diệt bọ bậy, diệt muỗi, phong trào 3 không: Không ăn quả xanh, không uống nước lã, không phóng uế bừa bãi, phong trào tập thể dục theo gương Bác Hồ vĩ đại … đã mang lại hiệu quả nhất định: Phòng chống được những dịch bệnh nguy hiểm bằng các biện pháp đơn giản rẻ tiền vì lúc đó chưa có vắc xin để tiêm phòng bệnh như ngày nay.
3. Từ năm 1965 đến năm 1974:
Tháng 8/1964 giặc Mỹ leo thang phá hoại miền Bắc, tỉnh Lạng sơn cũng bị giặc Mỹ ném bom vào thị xã và một số huyện thị nằm dọc đường cuốc lộ 1A để bảo toàn lực lượng, bảo toàn người và của và phục vụ chiến đấu bảo vệ Lạng Sơn, Uỷ ban hành chính tỉnh quyết định các cơ quan và nhân dân được lệnh sơ tán khỏi thị xã để tránh những thiệt hại do bom mỹ gây ra. Văn phòng Ty Y tế đã sơ tán vào xã Gia cát- huyện Cao lộc trên quốc lộ 4b. Các đơn vị của Ty y tế cũng sơ tán vào dọc đường 4b từ Km5 đến huyện Lộc bình. Riêng Bệnh viện Đa khoa tỉnh được chuyển địa điểm làm việc tại hang Chùa tiên Thị xã Lạng Sơn để phục vụ cấp cứu, phẫu thuật thương bệnh binh và điều trị cho nhân dân, cán bộ ở lại Thị xã làm nhiệm vụ.
Nhiệm vụ của Ty Y tế lúc này là vừa xây dựng cơ sở tạm tại nơi sơ tán để đảm bảo có chỗ ăn, chỗ ở cho cán bộ làm việc và hoàn thành nhiệm vụ, vừa tiếp tục chiêu sinh các học viên tuyến huyện lên học y sỹ, y tá, nữ hộ sinh để bổ sung cho các y tế cơ sở còn thiếu và chi viện cho chiến trường Miền Nam mà vẫn đảm bảo lực lượng phục vụ tại chỗ. Nhiều cán bộ y tế tham gia chi viện cho chiến trường miền Nam và đã anh dũng hy sinh như : Bs Nguyễn Văn Thao - Trưởng phòng Y tế huyện Hữu lũng, y tá Nguyễn Thanh. Mặc dù chiến tranh xẩy ra ngày càng ác liệt cả 2 miền Nam - Bắc nhưng Ty Y tế Lạng Sơn vẫn hoàn thành nhiệm vụ của Bộ Y tế giao cho là: Xây dựng phát triển ngành, thực hiện tốt chăm sóc sức khoẻ nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh và phục vụ chiến đấu tại tỉnh.
Năm 1967 có một lớp y sỹ khoá 7 của khu Việt Bắc ra trường , Ty y tế Lạng sơn được bổ xung thêm một số y sỹ như ông Phạm Đức Vân, ông Nguyễn Công Thảo ....
Để có cơ sở vật chất và cán bộ phục vụ công tác bảo vệ sức khoẻ cán bộ lãnh đạo tỉnh, trong năm 1967 Uỷ ban hành chính tỉnh Lạng Sơn có quyết định thành lập Bệnh viện A gồm 20 gường đặt tại bệnh viện Đa khoa Lạng Sơn bệnh do Bs Phan Bá Hổ làm bệnh viện trưởng. Sau này Bệnh viện A được gọi là Phân viện A và đến nay chuyển thành khoa Nội A bệnh viện đa khoa tỉnh.
Sau khi kết thúc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ném bom miền Bắc, toàn tỉnh lại trở về thị xã Lạng Sơn. Nhiệm vụ chính của Ty y tế lúc này là sửa chữa, xây dựng củng cố cơ sở vật chất của Ty Y tế và các đơn vị trực thuộc. Năm 1968 ông Đào Văn Cao được điều động về Bộ Y tế, ông Hoàng Hải Tâm, ông Nông Văn Quỳnh nghỉ hưu. Uỷ ban hành chính tỉnh bổ nhiệm ông Dương Quốc Tiến cán bộ chính trị giữ chứcTrưởng ty, ông Nông Ngọc Thơi là Phó trưởng ty, ông Đồng Duy Kỷ là Phó trưởng ty kiêm hiệu trưởng trường Y tế, bà Nguyễn Thị Hồng là Phó trưởng ty.
Sau một thời gian ông Dương Quốc Tiến bị lâm bệnh nghỉ đi điều trị, bà Hồng chuyển về Hà nội, ông Kỷ chuyển sang phụ trách UBBVBM-TE của tỉnh. Uỷ ban hành chính tỉnh bổ nhiệm Bác sỹ Nguyễn Lữ làm Phó trưởng Ty.
Nhiệm vụ chủ yếu những năm từ 1969 - 1974 là đẩy mạnh công tác phòng chống dịch bệnh với các phong trào : Hố xí hai ngăn, ủ phân tại chỗ, 3 sạch, 4 diệt, 3 công trình vệ sinh ( giếng nước, nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh), phòng chống sốt rét, phòng chống các dịch bệnh truyền nhiễm ở trẻ em như sởi, thuỷ đậu, ho gà, uốn ván, bạch hầu, viêm màng não … phòng chống các bệnh dịch ở người lớn như : Lỵ, tả, thương hàn, cúm, sốt phát ban… được quan tâm chỉ đạo thường xuyên.
Công tác khám chữa bệnh được coi là bộ mặt ngành y tế và là công tác rất quan trọng trong việc điều trị, phục hồi sức khoẻ cho người bệnh. Chính vì vậy Uỷ ban hành chính tỉnh đã có quyết định đầu tư xây mới bệnh viện Đa khoa tỉnh với qui mô 350 giường tại địa điểm hiện nay của Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Do thiếu kinh phí và ảnh hưởng của chiến tranh phá hoại Miền Bắc của không quân Mỹ nên Bệnh viện Đa khoa tỉnh đến nay vẫn chưa được hoàn thiện. Mặc dù vậy Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã khắc phục nhiều khó khăn hoàn thành nhiệm vụ: Khám chữa bệnh cho nhân dân trong tỉnh với chức năng bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và tham gia phục vụ tốt cuộc chiến đấu chống Mỹ.
4. Từ năm 1975 đến năm 2004
Ngày 30 /4/ 1975 miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, đất nước ta chuyển sang thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cả nước nói chung và tỉnh Lạng Sơn nói riêng các ngành, các cấp ra sức xây dựng phát triển.
1. Bộ máy lãnh đạo Ty Y tế Lạng sơn có nhiều thay đổi :
- Ông Trần Xuân Lễ : Cán bộ chính trị – Trưởng ty .
- Bs Bế Hồng : Phó Ty- Bí thư Đảng uỷ
- Bs Nông Ngọc Thơi : Phó ty kiêm Bệnh viện trưởng.
- Ông Đoàn Thụ ( PTS côn trùng học): Phó Ty
2. Bộ máy giúp việc cho Lãnh đạo Ty được chia làm 5 phòng:
- Phòng Tổ chức - Thanh tra : đ/c Mông Văn Vàng là Trưởng phòng ( không có chuyên môn).
- Phòng Tài vụ : ông Hoàng Văn Huấn là Trưởng phòng, ông Hoàng Văn Thử là Phó phòng.
- Phòng Nghiệp vụ Y : Bs Nguyễn Xuân Hoà là Trưởng phòng và phụ trách luôn phần Dược vì nghiệp vụ Dược chỉ có 01 dược chính.
- Phòng HCQT : Y sỹ Phạm Đà Bắc phụ trách ( không có trưởng phòng ) có 6 người , lúc này tại văn phòng Ty có bếp ăn tập thể cho cán bộ nhân viên văn phòng Ty.
3- Nhiệm vụ của của Ty y tế :
* Tham mưu giúp Tỉnh uỷ , UBND tỉnh về công tác y tế chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh và sẵn sàng phục vụ chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
* Nhiệm vụ chuyên môn: chủ yếu tập chung chỉ đạo phong trào 5 dứt điểm :
- Dứt điểm kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở: Y tế xã và vệ sinh viên thôn bản.
- Dứt điểm các công trình vệ sinh: Phong trào hố xí 2 ngăn, giếng nước, nhà tắm hợp vệ sinh, rời chuồng gia súc ra xa nhà ở.
- Dứt điểm phát triển trồng và sử dụng thuốc nam tại xã, đảm bảo đủ vật tư, thuốc thiết yếu.
- Dứt điểm đào tạo cán bộ đủ cơ cấu và số lượng.
- Dứt điểm hoàn thiện, nâng cấp hệ thống khám chữa bệnh.
4- Đối với các đơn vị trực thuộc :
a - Y tế tuyến tỉnh:
* Hệ thống khám chữa bệnh có 4 cơ sở :
- Bệnh viện tỉnh: có 150 gường bệnh bao gồm các khoa (nội, ngoại, sản, nhi, lây), Bs Nông Ngọc Thơi - Giám đốc .
- Phân viện A : 20 gường bệnh có nhiệm vụ khám chữa bệnh cho cán bộ trung cao cấp của tỉnh được đặt tại cơ sở nhà khách A1. Phân viện trưởng là Bs Đào Thành, phân viện phó là Bs Phan Bá Hổ.
- Bệnh viện Lao có 30 gường bệnh đặt tại xã Gia cát - Cao lộc, lãnh dạo bệnh viên là Y sỹ Lương Vĩnh Linh .
- Bệnh viện da liễu 30 giường (kiêm chức năng dự phòng) đóng tại khu Kéo tấu - TXLạng sơn , Bs Nguyễn Mạnh Hải phụ trách.
Thời gian này chưa có bệnh viện YHCT. Các cơ sở khám chữa bệnh tuyến tỉnh gọi là tuyến 4, huyện là tuyến 3 theo thang bậc của Bộ y tế quy định.
b- Hệ thống các đơn vị dự phòng : có 7 đơn vị, gồm:
- Trạm Vệ sinh phòng dịch;
- Trạm Sốt rét ký sinh trùng;
- Trạm Bướu cổ;
- Trạm sinh đẻ có kế hoạch;
- Trạm Kiển nghiệm dược;
- Trạm Điều dưỡng;
Ngoài ra còn một số chuyên khoa lẻ chưa có trạm chỉ có 1, 2 cán bộ chuyên trách trong bệnh viện như : Vật tư, Tâm thần, Mắt .
- Đơn vị kinh tế dược có 2 bộ phận : Xí nghiệp dược phẩm và Quốc doanh dược phẩm , Nhiệm vụ là giao nhận, cấp phát, phân phối thuốc .
C- Y tế tuyến huyện : ở mỗi huyện đều có 1 bệnh viện với quy mô từ 30 đến 40 gường , có đội y tế liên hợp còn gọi là đội vệ sinh phòng dịch , chống Sốt rét do phòng y tế điều hành . Các huyện đều có phòng khám khu vực để khám, chữa bệnh chủ yếu là ngoại trú cho nhân dân vùng sâu như Bình độ, Văn mịch…
D - Y tế xã : là tuyến y tế dân lập, Cán bộ y tế xã do Ty Y tế đào tạo, cơ sở vật chất nhà trạm và phụ phí sinh hoạt cho cán bộ y tế xã do nhân dân xã đóng góp, cán bộ y tế xã lúc này chưa có lương và chưa được vào biên chế Nhà nước. Y tế dân lập không có lương cho nên cán bộ y tế xã chưa ổn định số lượng và hoạt động kém hiệu quả.
Cuối năm 1975 Đảng và Nhà nước chủ trương tổ chức lại đơn vị hành chính trên toàn quốc, nhiều tỉnh được sát nhập lại thành một tỉnh để thu gọn đầu mối. Tỉnh Lạng Sơn, tỉnh Cao bằng sát nhập thành tỉnh Cao Lạng. Ty Y tế Cao Lạng đặt trụ sở tại Thị xã Cao Bằng. Các đơn vị trực thuộc có hai bộ phận được đặt tại Thị xã Cao Bằng và Thị xã Lạng Sơn. Nhưng trưởng các đơn vị làm việc tại Thị xã Cao Bằng.
Do việc thành lập tỉnh mới, Ty Y tế Lạng Sơn có nhiều biến động, một số các đơn vị thuộc Ty y tế Lạng Sơn giải tán, một số cán bộ là người miền xuôi đã xin chuyển vùng, một số cán bộ chuyển lên Cao bằng còn một số ở lại thị xã Lạng Sơn và làm tại các bộ phận thường trực tại Thị xã Lạng Sơn.
- Ngày 4/6/1976 Ty Y tế Lạng sơn sát nhập với Ty y tế Cao bằng thành Ty Y tế Cao Lạng và ở Lạng sơn có 2 đ/c lãnh đạo lên Cao bằng:
- Bs Bế Hồng giữ chức Phó trưởng ty kiêm Bí thư Đảng uỷ .
- Phó tiến sỹ Đoàn Thụ giữ chức phó trưởng ty.
Sau đó do tình hình thiếu cán bộ, UBND Tỉnh Cao Lạng đã xin Bộ y tế bổ sung cho Ty y tế Cao bằng 2 đ/c :
- Bs Hoàng Tuấn Hinh - Trưởng phòng Kế hoạch.
- Bs Hoàng Ngọc Duyên - Trưởng phòng Tổ chức cán bộ .
Ngoài ra lên Ty Y tế Cao Lạng còn có Ông Hoàng Văn Vạn, Trưởng trạm Vật tư, Ông Hoàng Văn Thử - Phó phòng Tài vụ, Ông Đinh Đức Minh, Trưởng phòng hành chính, ông Lâm văn Hàm -lái xe.
2- Các cơ sở khám chữa bệnh tại thị xã Lạng sơn:
- Bệnh viện đa khoa tỉnh giảm từ 100 xuống còn 80 gường bệnh trở thành bệnh viện khu vực phía nam Cao Lạng.
- Bệnh viên Lao vẫn giữ nguyên.
- Bệnh viện Da liễu giải thể chuyển 1 số cán bộ lên Cao bằng thành lập Trạm Da liễu Cao lạng.
- Trạm Điều dưỡng ngừng hoạt động .
3- Các chuyên khoa lẻ :
- Bs Nông Văn Lương - Trưởng trạm sốt rét Cao lạng .
- Bs Nguyễn Đình Thọ - Trưởng trạm Vệ sinh phòng dịch.
Còn phần lớn cán bộ không chuyển lên Cao bằng vẫn ở lại thị xã Lạng sơn.
4- Trường trung cấp y tế Lạng sơn sáp nhập với trường trung cấp Y tế Cao bằng thành trường trung cấp Y tế Cao Lạng do Bs Lăng Hỷ làm hiệu trưởng . Trường được chia thành 3 khu vực ( Văn phòng nhà trường ở Sở thuỷ lợi, học viên và lớp học đặt tại trụ sơ liên hợp hợp tác xã, và một số lớp đặt tại chỗ trường đống hiện nay ).
5- Các đơn vị dược:
-Vẫn gữi nguyên xí nghiệp dược và quốc doanh dược phẩm đổi tên thành Xí nghiệp dược cơ sở 2- quốc doanh dược phẩm cơ sở 2.
- Trạm nghiên cứu dược liệu giải thể chuyển thành 2 tổ trồng dược liệu ( 1 tổ ở Khòn lải - thị xã Lạng sơn, 1 tổ ở Khuổi sao- Tràng định - cơ sở của trạm Điều dưỡng cũ ).
Nhiệm vụ chung của ngành y tế lúc này : đẩy mạnh , củng cố màng lưới y tế cơ sở , nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và mọi công tác khác. Ngành y tế thực hiện nghị quyết IV của Đảng về công tác y tế "phải tích cực góp phần nâng cao sức khoẻ và bồi dưỡng thể lực của nhân dân, nhanh chóng khắc phục những hậu quả của chiến tranh , những di hại của chế độ thực dân mới về mặt xã hội . Kiên trì phương hướng y học dự phòng phối hợp chặt chẽ vệ sinh phòng bệnh và TDTT, làm sạch môi trường sống , thực hiện nghiêm ngặt vệ sinh thực phẩm , vệ sinh lao động , vệ sinh trường học và tổ chức tốt việc tiêm phòng , ngăn ngừa và kịp thời dập tắc các vụ dịch.Thanh toán các bệnh xã hội trước hết là sốt rét , lao, guiiaỉ quyết tốt các di chứng chiến tranh . Chủ đông đề phòng nạn ô nhiễm môi trường trong quá trình phát triển khu công nghiệp. Phòng và chống hiệu quả những bệnh nghề nghiệp.
Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh , coi trọng việc chăm sóc sức khoẻ trẻ em, người già , người dân tộc ít người .
Kết hợp chặt chẽ y học hiện đại với y học cổ truyền dân tộc , xây dựng nền y học Việt nam . Phát triển nguồn dược liệu phong phú trong nước , nhanh chóng xây dựng ngành công nghiệp dược phẩm , đẩy mạnh việc sản xuất thiết bị và dụng cụ y tế .
Củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế nhân dân nhất là y tế cơ sở và y tế huyeưẹn. Chú ý miền núi và vùng kinh tế mới , tăng cướng các cơ sở nghiên cứu y học và dược học , dành 1 khoản tài chính hợp lý đẩy mạnh công tác đoà tạo và bồi dưỡng cán bộ . Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh " Thầy thuốc như mẹ hiền " .
Việc đầu tiên của Ty Y tế Cao Lạng là sắp sếp tổ chức bộ máy và phân công nhiệm vụ lãnh đạo Ty y tế:
- Bs Đỗ Quang Tạc – Trưởng ty
- Bs Bế Hồng - Phó ty – Bí thư Đảng uỷ
- Bs Lâm Văn Tín – Phó ty phụ trách phòng bệnh
- Phó tiến sỹ Đoàn Thụ – Phó ty thường trực
- Ds Nguyễn Kim Miên – Phó ty phụ trách Dược
Y tế huyện lúc này là do UBND huyện quản lý, Ty Y tế chỉ đạo công tác chuyên môn . Lãnh đạo y tế các huyện lúc này một nửa là y sỹ một nửa là bác sỹ:
- Huyện Bắc sơn : Bs Phạm Đức Vân .
- Huyện Bình gia : Y sỹ Hoàng văn Hán sau đó thay Y sĩ Vi Xuân Toại .
- Huyện Văn quan : Y sỹ Lăng văn Thọ.
- Huyện Tràng định: Bs Hoàng Quang Khải.
- Huyện Văn lãng : Y sỹ Đoàn Lý.
- Huyện Cao lộc : Bs Lành Văn Thậm.
- Huyện Lộc bình : Y sỹ Lương Hoà Sơn.
- Thị xã : Bs Nhan viết Bảo .
- Huyện Hữu lũng : Bs Lê Phác.
- Huyện Chi lăng : Bs Hoàng tiến Hành.
Thời gian này huyện Đình lập chưa sát nhập về tỉnh Lạng sơn .
Y tế xã là y tế dân lập còn gặp nhiều khó khăn, không có kinh phí hoạt động, cán bộ y tế chỉ được phụ cấp sinh hoạt phí rất ít ỏi cho nên chất lượng , tinh thần trách nhiệm không cao và chất lượng chuyên môn còn yếu.
Sau 1 năm sát nhập tỉnh nhiều ngành thấy sát nhập như vậy có nhiều cán trở trong công tác , tình hình càng khó khăn , tinh thần làm việc giảm , tiêu cực xẩy ra không phát huy được thế mạnh của tỉnh lớn , do tình hình căng thẳng giữa biên giới 2 nước Việt năm và Trung quốc cho nên đến tháng 10/1978 Hội đồng Bộ trưởng đã tách tỉnh Cao Lạng thành 2 tỉnh như cũ .
Ty y tế Lạng sơn cũng được tách và trở về nơi cũ và có Ban lãnh đạo mới :
- Bs Bế Hồng : Trưởng Ty .
- Đ/c Đoàn Thụ: Phó Ty
- Bs Hoàng Ngọc Duyên : Phó Ty.
Tỉnh uỷ và UBND tỉnh chỉ đạo các ngành cần làm 4 việc cấp bách để ổn định công tác :
- Nhanh chóng sửa chữa , ổn định nơi làm việc .
- Lập kế hoạch điều động bố trí cán bộ cho các đơn vị trong ngành.
- Tiếp tục chỉ đạo mọi hoạt động chuyên môn .
- Thành lập các đội tự vệ , bảo vệ cơ quan sẵn sàng chiến đấu khi có lệnh.
- Chuẩn bị hậu phương cho sơ tán khi chiến tranh biên giới xẩy ra.
Ty Y tế Lạng sơn đã củng cố , sửa chữa lại cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ lãnh đạo của Văn phòng sở và các đơn vị thuộc sở, ổn đinh công tác :
- Bệnh viện đa khoa đang xây dựng khu mới nâng cấp số giường bệnh lên 100 giường ( chỗ ở hiện nay ).
- Bệnh viện Lao gữi nguyên giường bệnh ( 30 gường ).
- Đối với khối dự phòng trọng tâm là củng cố Trạm Vệ sinh phòng dịch và Trạm Sốt rét .
Cuối năm 1978 tình hình biên giới 2 nước căng thẳng , sự việc người Hoa về nước nằm dọc biên giới cột mốc số không đông đúc ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh và công tác bảo vệ sức khoẻ của ngành y tế.
Ty Y tế Lạng sơn đã triển khai các cơ sở ở hậu phương để sơ tán khi sẩy ra chiến sự và chuẩn bị cơ sở cấp cứu :
- Hang Hữu nghị -Thị trấn Đồng mỏ.
- Bệnh viện Văn quan.
- Bệnh viện Bình gia , Phòng khám đa khoa Văn mịch .
- Phân viên Hội hoan - Văn lãng .
- Phòng khám đa khoa Xuân Tình - Lộc bình .
Lực lượng cấp cứu : Bệnh viên Đa khoa thành 1 đội cấp cứu và mỗi bệnh viện huyện có 1 đội , được trang bị đầy đủ dụng cụ và thuốc men ( Riêng các huyện biên giới có 2 đội ).
` Bệnh viện Đa khoa chia làm 3 bộ phận: 1 bộ phận chuyển bệnh nhân xuống y tế huyện Chi lăng; 1 bộ phận chuyển xuống hang Chùa tiên; 1 bộ phận ở lại cơ sở cũ để bảo vệ tài sản .
Trước tết nguyên đán năm 1979 tình hình ăn tết trong khí thế sẵn sàng chiến đấu , các đơn vị vấn công tác bình thường , riêng có trường Y tế do lương thục có khó khăn nên đã cho học sinh nghỉ dài ngày.
Đêm 17/2/1979 cuộc chiến tranh biên giới giữa 2 nước đã xẩy ra , nhân dân và các cơ quan được lệnh đi sơ tán ,bệnh viên đa khoa được điều động 1 tổ cứu thương lên biên giới làm nhiệm vụ. Tổ cứu thương này do Bs Nguyễn Thị Thuỷ phụ trách cấp cứu bệnh nhân và trong khi trên đường làm nhiệm vụ đến cống Bản Phân, xã Thụy Hùng thì bị quân Trung Quốc tấn công làm 3 người bị hy sinh gồm : Bs Nguyễn Thị Thuỷ , y tá Phan Thị Sâm , lái xe Vũ Văn Thuận. BS Nông Vĩnh Tuân nấp xuống cống trốn thoát được.
Ty Y tế lúc này chỉ đạo cho bệnh viện Đa khoa chuyển bệnh nhân xuống hang Hữu nghị - Đồng mỏ ,1 đội phẫu thuật nằm tại hang Chùa tiên do Bs Hoàng Việt Mới phụ trách còn Văn phòng Ty và các đơn vị khác chuyển xuống huyện Chi lăng và huyện Hữu lũng.
Ngày 26/2/1979 Sở y tế Lạng sơn được đón tiếp Bộ trưởng Bộ y tế Vũ Văn Cẩn lên thăm , động viên cán bộ y tế và kiểm tra tình hình và chi viện các đội phẫu thuật , thuốc men, dụng cụ y tế. Ty y tế Lạng sơn được Công đoàn y tế Hà nội vận chuyển giúp đỡ quần áo , chăn màn ...để ổn định nơi ăn ở và tiếp tục phục vụ chiến đấu và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân.
Ngày 5/3/1979 cuộc chiến đấu với quân Trung quốc chấm dứt , UBND tỉnh Lạng sơn có chỉ thị và chỉ đạo các cơ quan ban ngành :
- Chiến tranh biên giới tạm kết thúc nhưng phải nâng cao tinh thần cảnh giác , sẵn sàng chiến đấu .
- Xác định Đồng bành là nơi ở lâu dài cho nên các cơ quan tự thu xếp , xây dựng cơ sở vật chất để đảm bảo công tác và sẵn sàng chiến đấu .
- Củng cố , kiện toàn lại các đơn vị phục vụ chiến đấu .
Thực hiện sự chỉ thị của UBND tỉnh , Sở Y tế Lạng sơn đã triển khai :
- Văn phòng Ty đóng tại Đồng bành : xây dựng đủ chỗ làm việc và nơi ở cho cán bộ .
- Trường y tế xây dựng ở thị trấn Mẹt (Hữu lũng): dùng lực lượng học sinh xây dựng lớp học , nơi làm việc và chỗ ở cho toàn trường .
- Bệnh viện đa khoa tỉnh : Vẫn tiếp tục duy trì đội phẫu thuật ở hang Chùa tiên và triển khai xây dựng cơ sở vật chất ,lực lượng chăm sóc sức khoẻ nhân dân tại hang Hữu nghị.
- Bệnh viện chống Lao : Triển khai tại khu rừng Cấm và sau 1 tháng phải thu dung bệnh nhân.
- Công ty và xí nghiệp Dược phẩm triển khai gần khu thị trấn Đồng mỏ .
- Phân viên A : Triển khai khu gần thị trấn Đồng mỏ ( cơ sở của ga ).
- Các trạm chuyên khoa ở tại thị xã để làm nhiệm vụ .
Các đơn vị khẩn trương triển khai xây dựng và đã đi vào hoạt động bình thường. Văn phòng Ty Y tế đã có một thay đổi về nhân sự :
- Ông Bế Hồng, vẫn là Trưởng Ty.
- Phó tiến sỹ Đoàn Thụ chuyển sang UB Khoa học vfa Kỹ thuật tỉnh.
- Bs Hoàng Ngọc Duyên trưởng phòng Tổ chức được bổ nhiệm làm Phó Ty
- Bs Hứa Anh Thắng ở bệnh viện tỉnh bổ nhiệm là Phó phòng nghiệp vụ Y.
- Ds Nguyễn Văn Nghệ bổ nhiệm Phó phòng Dược chính .
- Bs Trần Duyên làm chuyên viên kế hoạch.
- Y sỹ Trịnh đình Quánh là trưởng phòng HC.
- Ông Hoàng Văn Thử là trưởng phòng Tài vụ.
và có thêm ông Vi Văn Tiện làm cán bộ Tổ chức.
Cả nước trong tình hình xây dựng và hàn gắn vết thương chiến tranh , ngành Y tế Lạng sơn vừa xây dựng vừa hoạt động nhiệm vụ chuyên môn thực hiện 5 dứt điểm:
- Dứt điểm về mạng lưới y tế xã.
- Dứt điểm về 3 công trình vệ sinh.
- Dứt điểm về hệ thống Tổ chức ngành .
- Dứt điểm về thuốc nan tại xã.
- Dứt điểm về cung ứng vật tư , thuốc thiết yếu.
Kết thúc kế hoạch 5 năm 1976-1980, Hội đồng Bộ trưởng đã có Nghị định sáp nhập một số ngành có liên quan với nhau để tinh giảm biên chế do đó đầu tháng 1/1980 Ty Y tế và Ty TDTT sáp nhập thành Sở Y tế - Thể dục thể thao. Ban lãnh đạo Sở có 3 đ/c :
- Giám đốc : Bs Bế Hồng .
- Phó giám đốc : - Bs Hoàng ngọc Duyên kiêm Trưởng ban cán sự.
- Phó giám đốc : đ/c Phan Trung Long ( Nguyên giám đốc sở TDTT).
Văn phòng sở đặt tại Đồng bành gồm có 7 phòng :
- Phòng Tổ chức cán bộ : đ/c Hoàng xuân Thư - Trưởng phòng .
- Phòng Kế hoạch : đ/c Triệu Khiếu - Trưởng phòng .
- Phòng Nghiệp vụ Y: Bs Hứa Anh Thắng - Trưởng phòng .
- Phòng Nghiệp vụ TDTT : đ/c Bằng Sơn - Trưởng phòng .
- Phòng Tài vụ : đ/c Hoàng Văn Thử - Trưởng phòng .
- Phòng Hành chính : Y sỹ Trịnh đình Quánh- Trưởng phòng .
- Phòng Quản lý Dược : Ds Nguyễn Văn Nghệ - Trưởng phòng .
Các đơn vị trực thuộc về phía Y tế không có gì thay đổi so với lúc chưa sáp nhập. Bên TDTT : Tuyến tỉnh chỉ có 1 phòng nghiệp vụ vừa làm chức năng quản lý vừa đảm nhiệm chuyên môn; Tuyến huyện chỉ có 1 cán bộ TDTT nằm trong Văn phòng UBND huyện ( Có huyện có phòng văn hoá thể thao ).
Thực hiện việc sáp nhập 2 sở vào có giảm được đầu mối lãnh đạo và các phòng ban nhưng mục tiêu của 2 ngành khác nhau cho nên trong công việc luôn trục trặc.Trong công tác đoàn thể cũng nẩy sinh nhiều vấn đề cho nên có thời kỳ công tác đoàn thể xẹp xuống trầm trọng .
Công tác của bên Y tế ngày càng phát triển cho nên UBND tỉnh Lạng sơn thấy cần thiết phải tăng thêm lãnh đạo cho Y tế và năm 1982 đã được bổ xung 2 phó giám đốc đó là : Bs phạm Đức Vân ( nguyên là trưởng phòng y tế huyện Bắc sơn ) và Ds Nguyễn Dức Phong ( nguyên chủ nhiệm quốc doanh Dược phẩm ).Từ khi bên y tế có thêm lãnh đạo công tác của y tế ngày càng được củng cố và phát triển còn phía TDTT dậm chân tại chỗ .
Cuối năm 1982, Bs Bế Hồng giám đốc sở được nghỉ hưu, tỉnh bổ nhiệm Bs Hoàng ngọc Duyên làm Quyền giám đốc .
Thời gian này Bs Hoàng Tuấn Hinh nguyên là Trưởng phòng Kế hoạch sở Y tế Cao Lạng đi thực tập sinh ở Bulgaria về được bố trí tại làm việc tại phòng Kế hoạch.
Do công tác của 2 ngành khác nhau không bổ xung hỗ trợ cho nhau mà còn có nguy cơ mâu thuẫn cho nên đến tháng 1/1983 tỉnh đã có quyết định tách Sở Y tế - Thể dục thể thao thành 2 sở như cũ và bổ nhiệm lại một số chức vụ lãnh đạo .
Ban lãnh đạo Sở Y tế mới gồm các ông:
- Bs Hoàng Tuấn Hinh - Giám đốc.
- Bs Phạm Đức Vân - Phó giám đốc
- Ds Nguyễn Đức Phong - Phó giám đốc phụ trách Dược
- Bs Phan Bá Hổ - Phó giám đốc kiêm giám đốc BV đa khoa tỉnh .
Ông Hoàng Ngọc Duyên, quyền Giám đốc Sở Y tế được chuyển sang làm Chủ tịch Hội Đông y tỉnh. Sở Y tế lúc này đưa 1 bộ phận lên thị xã Lạng sơn do Bs Phạm Đức Vân - Phó giám đốc phụ trách , Văn phòng Sở được đưa lên thị trấn Đồng mỏ còn cơ sở ở Đồng bành chuyển sang cho Bệnh viện đa khoa Đồng Bành mới được UBND tỉnh quyết định thành lập với 40 giường bệnh, Bs Nông Thị Xư được bổ nhiệm giám đốc và Bs Nguyễn Thị Đào là phó giám đốc.
Các đơn vị trực thuộc tuyến tỉnh vẫn gữi nguyên như cũ, một số trạm lẻ chuyển về thị xã Lạng sơn ( Văn phòng sở cũ ). Các đơn vị y tế tuyến huyện lại chuyển về trực thuộc UBND huyện theo Nghị định 16/1982.
Trường Y tế được chuyển thành Trường trung học Y tế do Bs Lăng Hỷ làm Hiệu trưởng chuyển về thị xã Lạng sơn ( địa điểm hiện nay ) .
Bs Nông Ngọc Thơi chuyển sang Chủ tịch Hội chữ thập đỏ.
Bs Nông Thị Minh Hoàng là Giám đốc Điều dưỡng thay cho Bs Đào Thành nghỉ hưu.
Văn phòng Sở :
- Bs Nông quý Dương mới ra trường về làm Chánh thanh tra.
- Ds Nguyễn Văn Nghệ là Trưởng phòng nghiệp vụ Dược.
- Bs Hoàng Tiến Khiên là Trưởng phòng Kế hoạch.
- Ông Hoàng Quốc Chiến Trưởng phòng hành chính .
- Ông Hoàng xuân Thư vẫn là Trưởng phòng Tổ chức .
- Ông Hoàng Văn Thử vẫn là Trưởng phòng Tài vụ.
- Bs Hoàng Văn Đương ở phòng nghiệp vụ Y nghỉ hưu.
Công tác của ngành y tế là tiếp tục làm công tác phòng bệnh dịch và công tác khám chữa bệnh. Cơ sở vật chất tại Đồng bành chỉ có sửa chữa để sử dụng chứ không xây dựng mới. Sau chiến tranh biên giới một số bệnh viện huyện và bệnh viện Đa khoa bị phá hoại cần xin kinh phí để sửa chữa. Việc cung ừng thuốc cho các bệnh viện huyện phải được từ từ vì để phòng chiến tranh lại xẩy ra ( Không để thuốc tồn nhiều ).
Tháng 10/1983 Bs Hoàng Tuấn Hinh Giám đốc Sở bị ốm nặng, sau thời gian điều trị không khỏi đến tháng 4/1984 Bs Hoàng Tuấn Hinh từ trần .
Tình hình của ngành: Ngay sau khi Bs Hoàng Tuấn Hinh qua đời tỉnh đã chỉ định Bs Phạm Đức Vân là quyền Giám đốc và đến tháng 10/1984 có quyết định bổ nhiệm là Giám đốc Sở, Phó giám đốc là Bs Nông Thị Xư ; Ds Nguyễn Đức Phong vẫn là Phó giám đốc phụ trách Dược.
Đến năm 1986 bổ nhiệm thêm Bs Nguyễn Công Thảo là Phó giám đốc và ngành y tế Lạng sơn lúc này có : 1 giám đốc và 3 phó giám đốc.
Văn phòng sở được chuyển về cơ sở cũ và được sửa chữa lại một số nhà bị hư hỏng .Cán bộ lãnh đạo được đông đủ và có chất lượng , các bộ máy giúp việc cho ban lãnh đạo được tăng cường và có trình độ chuyên môn vững đã tạo đà cho ngành y tế được phát triển mạnh mẽ.
Nhiệm vụ công tác trong thời kỳ này :
- Tiếp tục sửa chữa cơ sở vật chất Văn phòng và các đơn vị trực thuộc đặc biệt là sửa chữa nâng cấp Bệnh viện đa khoa tỉnh cả dụng cụ y tế và cơ sở hạ tầng . - Đặc biệt ngành đã sáp nhập 4 đơn vị : Xí nghiệp Dược , Quốc doanh dược phẩm , Trạm nghiên cứu dược liệu , Trạm vật tư thiết bị y tế thành Xí nghiệp liên hợp dược do Ds Trần Đông làm Giám đốc và 2 Phó giám đốc là Ds Nguyễn Văn Nghệ và Ds Nguyễn Sơn Hà .
- Các trạm chuyên khoa: Tâm thần, Trạm mắt lồng ghép với Bệnh viện tỉnh . - Trạm da liễu và trạm Biếu cổ ở nhờ trong bệnh viện tỉnh tự có tài khoản riêng .
Sự lồng ghép nhiều đơn vị trực thuộc cho nên việc quản lý không được chặt chẽ dẫn tới cán bộ bị vi phạm kỷ luật làm ảnh hưởng tới ngành và phải thay đổi lại cơ cấu Lãnh đạo, cụ thể : Ds Nguyễn Đức Phong là Phó Giám đốc sở kiêm Giám đốc Xí nghiệp Dược. Ds Trần Đông về Văn phòng Sở làm chuyên viên phụ trách Dược. Bs Nông Thị Xư được cử sang làm Chủ nhiệm ủy ban Dân số tỉnh mới thành lập.
Theo Bộ Y tế đánh giá có nhiều tỉnh , thành phố đang tồn tại trên 1 địa bàn mà có nhiều cơ sở khám chữa bệnh không phát huy được hiệu quả do đó phải tinh giảm đầu mối , chuyển đổi chức năng để tạo sự cân bằng trong chăm sóc bảo vệ sức khẻo cho nhân dân . Thực hiện chủ trương đó Sở Y tế đã tham mưu cho tỉnh uỷ và UBND tỉnh về việc giải thể Bệnh viện đa khoa thị xã chuyển thành bệnh viện YHDT trên cơ sở của bệnh viện thị xã và Bs Nguyễn Thanh Sản nguyên là Phó giám đốc Y tế thị xã gữi chức quyền Giám đốc Bệnh viện YHDT và Lương y Đoàn Bá Vịnh phó giám đốc .
Năm 1987 Nhà nước có văn bản chỉ đạo tinh giản các phòng ban chuyển sang chế độ chuyên viên do đó Văn phòng Sở có 5 phòng chuyển hết sang chế độ chuyên viên làm việc với Giám đốc còn duy nhất có phòng HCQT. Sau 1 thời gian làm việc theo chế độ chuyên viên công việc bị trì trệ, yếu kém vì Giám đốc không đủ lực để quản đến từng chuyên viên cho nên tháng 8/1988 Giám đốc đã quyết định chỉ định tổ trưởng để giúp Giám đốc quản lý : Ds Trần Đông là tổ trưởng tổ Kế hoạch; Bs Hoàng Tiến Khiên tổ trưởng tổ Nghiệp vụ; Ông Hoàng Văn Thử tổ trưởng tổ Kế toán - Tài chính ; Ông Hoàng xuân Thư tổ trưởng tổ Thanh tra – Tổ chức; Ông Hoàng Hồng là Trưởng phòng HCQT.
Mô hình trên tồn tại được 2 năm vì không thấy hiệu quả cho nên UBND tỉnh đã quyết định thành lập lại các phòng ban và lúc này Văn phòng Sở y tế có 5 phòng :
1 - Phòng Tổ chức cán bộ : Ông Hoàng Xuân Thư trưởng phòng .
2- Phòng Kế hoạch : Bs Trần Đông trưởng phòng .
3- Phòng Nghiệp vụ Y Dược : Bs Hoàng Tiến Khiên trưởng phòng .
4- Phòng Kế toán : Ông Hoàng Văn Thử trưởng phòng .
5- Phòng Hành chính quản trị : Ông Hoàng Hồng trưởng phòng.
Năm 1989 là năm có nhiều chủ trương về củng cố , nâng cao mọi mặt trong công tác y tế , có 4 trọng tâm chính sau :
- Củng cố mạng lưới y tế xã , phường.
- Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh .
- Tăng cường công tác vệ sinh phòng dịch trong đó có 3 chương trình : Thanh toán sốt rét , giảm tỷ lệ biếu cổ , tăng cường các biện pháp sinh đẻ có kế hoạch.
- Thực hiện các chế độ chính sách y tế cơ sơ xã , phường.
Để thực hiện củng cố mạng lưới y tế cơ sơ Sở y tế đã điều tra và thấy :
- Số trạm y tế cơ sở chỉ còn 89 trạm và các xã còn lại chỉ có 64 người hoạt động , 1 số xã không có cán bộ y tế vì chế độ chính sách không đáp ứng với cán bộ ( Nguồn phụ cấp chủ yếu là do hợp tác xã trả và đôi khi còn không chi trả hết). Bình quân mỗi xã chỉ có 1,8 cán bộ hoạt động lại chuyên môn kém , tổng số cán bộ y tế xã lúc này là 305 người.
Mảng vệ sinh phòng dịch ở tuyến huyện : mỗi huyện có 1 đội vệ sinh phòng dịch sốt rét có từ 5-6 người , đa số là cán bộ trung , sơ cấp . Thiếu cán bộ , yếu năng lực quản lý lẫn chuyen môn do vậy củng cố mảng vệ sinh phòng dịch là cấp bách.
Về công tác khám chữa bệnh :
- Để phục vụ cho cuộc chống quân xâm lược cho nên chỉ có 6 huyện có khả năng mổ được cấp cứu ngoại khoa như rột thừa, mổ sản: Huyện Văn lãng, Tràng định, Lộc bình , Chi lăng, Hữu lũng , Bình gia còn các phẫu thuật khác chuyển lên bệnh viên đa khoa tỉnh .
- Bệnh viện YHDT mới được thành lập về cơ sở vật chất thì tạm ổn vì sử dung của bệnh viện đa khoa thị xã cũ nhưng còn gặp khó khăn về công tác chuyên môn và bộ máy quản lý. Không có Bs chuyên khoa sâu về YHCT , hàng ngũ kỹ thuật viên , điều dưỡng viên yếu cho nên cần mở các lớp bồi dưỡng ngắn ngàyđể nâng cao tay nghề phục vụ cho công tác chữa trị.
Nhìn chung trong 10 năm sau khi tách tỉnh ngành y tế Lạng sơn đã có 1 số thành tích đáng kể :
- Công tác vệ sinh phòng dịch làm tốt , không có vụ dịch lớn xẩy ra.
- Công tác khám chữa bệnh được duy trì, củng cố và nâng cao chất lượng.
- Công tác cung cấp thuốc và vật tư y tế được đảm bảo mức thấp .
- Đội ngũ cán bộ lãnh đạo được củng cố và có năng lực.
- Chuyên môn của thầy thuốc được nâng cao ,có uy tín và phát triển mạnh.
- Các chỉ tiêu chuyên môn đạt ở mức trung bình.
Tình hình y tế trong 10 năm đổi mới ( 1991-2000) :
Thời kỳ này có một số tác động khách quan : Liên xô và phe XHCN xụp đổ , đất nước ta chưa thoát khỏi cuộc khủng hoảng về kinh tế làm cho đời sống nhân dân và cán bộ vất vả. Mô hình y tế trong thời bao cấp có nhiều bất cập và đại hội Đảng V ,VI đã đề ra chủ trương xoá bỏ bao cấp, thực hiện cơ chế thị trường nhưng còn gặp nhiều khó khăn. Ngành y tế Lạng sơn cũng như các ngành khác vì cán bộ sinh ra và lớn lên trong thời kỳ bao cấp cho nên ảnh hưởng sự nghiệp chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân .
Kế hoạch 5 năm 1991-1995 yêu cầu chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân ngày 1 nâng cao, Lãnh đạo ngành y tế đã có những chủ trương :
- Coi sức khoẻ là vốn quý nhất của mọi người và của toàn xã hội , là nhân tố quan trọng góp phần hoàn thành kế hoạch 5 năm của Đảng đã đề ra .
- Lấy quan điểm dự phòng tích cực và chủ động .
- Triển khai mạnh mẽ việc nghiên cứu ứng dụng giữa Y học hiện đại và Y học cổ truyền. Đầu tư trang thiết bị , dụng cụ để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân.
- Chăm sóc sức khoẻ là trách nhiệm của toàn Đảng , toàn xã hội trong đó ngành y tế là lực lượng nòng cốt.
- Thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm , đa dạng hoá các hình thức chăm sóc sức khoẻ trong đó y tế nhà nước đóng vai trò quan trọng, tận dụng mọi tiềm năng sẵn có trong nước và mở rộng hợp tác quan hệ quốc tế.