Vai trò của I-ốt đối với sức khỏe con người
I-ốt (Iodine) là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, sự phát triển trí tuệ, thể lực…và duy trì năng lượng cho hoạt động của con người.
Cán bộ Trung tâm KSBT tỉnh thực hiện giám sát tỷ lệ hộ gia đình
sử dụng muối I-ốt ở xã Đội Cấn, huyện Tràng Định (tháng 8/2023)
I-ốt là vi chất cần thiết cho con người, tuy nhiên cơ thể không tự tổng hợp được chúng nên cần phải bổ sung I-ốt từ nguồn thức ăn bên ngoài thông qua các thực phẩm. Trong tự nhiên, I-ốt thường có trong tảo biển, rau chân vịt và một số loại hải sản,… Tuy nhiên, nguồn cung cấp chính và chủ yếu cho con người là thông qua muối I-ốt.
Vai trò của I-ốt đối với sức khỏe:
Đối với trẻ em: I-ốt giúp trẻ tránh tình trạng trí tuệ kém phát triển trong giai đoạn đang lớn. Đồng thời, I-ốt còn ảnh hưởng đến sự hình thành khung xương và giới tính cho trẻ, giúp phát triển hệ sinh dục và các bộ phận quan trọng như: Da, lông, tóc, móng, tim mạch, tiêu hoá,... Thiếu I-ốt sẽ gây ra nhiều bệnh và rối loạn chuyển hoá trong cơ thể. Trong giai đoạn cơ thể trẻ phát triển, nếu thiếu i ốt sẽ gây bệnh bướu cổ, bệnh đần độn - chậm phát triển trí tuệ, hạn chế sự phát triển về chiều cao, cân nặng, suy dinh dưỡng.
Đối với phụ nữ mang thai: I-ốt rất cần thiết cho phụ nữ mang thai. Đặc biệt, trong thời kỳ mang thai từ 3 - 5 tháng tuổi, I-ốt có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Mẹ bầu cần nạp khoảng 200 mcg I-ốt/ngày. Phụ nữ mang thai thiếu I-ốt sẽ dẫn đến những nguy hiểm như: sẽ làm não thai nhi phát triển chậm và làm mẹ bầu sảy thai; Sinh non, thai chết lưu, máu chảy nhiều khi sinh, rối loạn chức năng sinh sản... Trẻ trong bụng mẹ nếu không có đủ I-ốt để duy trì, khi sinh ra cân nặng sơ sinh thấp, tăng tỷ lệ tử vong và mắc các dị tật như: Thiểu năng, câm, điếc, bướu cổ,...
Đối với người lớn: I-ốt giúp điều hoà thân nhiệt cơ thể ổn định. Một người thiếu I-ốt sẽ bị hạ thân nhiệt, họ luôn cảm thấy lạnh trong người mặc dù nhiệt độ ngoài trời nóng bức. I-ốt tham gia vào quá trình tạo hormone tuyến giáp và có vai trò chuyển hóa beta - caroten thành vitamin A, tổng hợp protein, ngăn ngừa bệnh bướu cổ. Khi thiếu I-ốt, việc sản xuất thyroxin bị giảm sút, tuyến giáp phải hoạt động bù dưới sự kích thích của hormone tuyến yên nên phì to dần dẫn đến bướu cổ. Ngoài ra, I-ốt còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa, về tim mạch và thường xuyên mệt mỏi, giảm tư duy sáng tạo, giảm khả năng học tập, năng suất lao động kém.
Sử dụng muối I-ốt là biện pháp hữu hiệu nhất phòng chống thiếu I-ốt, khuyến khích mọi người dân sử dụng muối I-ốt: Sử dụng muối, bột canh, chế phẩm có i ốt đúng cách trong ăn uống và chế biến thức ăn hàng ngày. Cách sử dụng muối I-ốt cũng giống như các loại muối khác, mọi người có thể dùng để tẩm ướp cá, muối dưa cà, chấm hoa quả hay nêm nếm thức ăn đều được; Muối I-ốt rất dễ tan chảy, do đó sau khi sử dụng xong, bạn nên để vào lọ kín có nắp đậy và đặt ở những nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời. Đặc biệt lưu ý, đừng nên rang hay để muối I-ốt gần bếp lửa nóng.
Phạm Tiến Dũng – TTKSBT
